Yevropa va Osiyo qit’alarini tutashtirgan Istanbulning eng muhim madaniy meroslaridan bo‘lgan bu binolar turli davrlarga oid va turli me’moriy uslublarga ega.

Yevropa va Onado‘li sohillarida joylashgan saroylar Bosfor bo‘g‘ozidan yanada hashamatli ko‘rinadi.

Istanbul Bosfor bo‘g‘ozining markazi bo‘lgan. 17-asr va undan keyingi davrlarga mansub hayratlanarli qasrlar Usmonli tarixining o‘ziga xos davrini aks ettirdi. Usmonlilar davridagi inshootlar, odatda, ikki yoki uch qavatli, ko‘p xonali va bo‘limlari bilan turar joy va ko‘shk tarzida qurilgan bo‘lib, uyning joylashishi va rangi egasining maqomini ifodalagan. Ko‘pchiligi tosh yoki g‘isht, yog‘och bilan qurilgan bo‘lib, qo‘lda chizilgan bezaklari va dafna derazalari Usmonli me’morchilik san’atining ildizlariga ishora qiladi. Sohil bo‘yidagi joylashuviga ko‘ra, saroylarning aksariyatida qayiq portlari mavjud bo‘lgan.

Dolmabahche, Chiragan, Adile Sulton, Beylerbeyi saroylari va Kuchuksu pavilonlari bugungi kunda Bosfor bo‘yida ko‘rish mumkin bo‘lgan eng muhim inshootlardan bo‘lsa-da, suv yo‘lining har ikki tomoni 300 dan ortiq saroylar bilan o‘ralgan.

Ko‘pgina saroylar hali ham istanbullik oilalarning qarorgohi bo‘lib xizmat qilmoqda.

Bosforni kesib o‘tishning eng zo‘r yo‘li qayiq bo‘lib, u yerda qirg‘oq bo‘ylab marvarid kabi tizilgan qasrlar sayyohlarni maftun qilmay qo‘ymaydi. Istanbuldagi qayiq sayohatlari odatda gavjum Kabatash va Emino‘nu mahallalaridagi parom iskalalaridan jo‘naydi. Odatda qisqa yoki uzoq turlar sifatida mavjud bo‘lgan ushbu qayiq sayohatlari tashrif buyuruvchilar orasida juda mashhur bo‘lib, cheklangan vaqt ichida Bosfor va uning qirg‘oq bo‘yi go‘zalligidan bahramand bo‘lish imkoniyatini beradi.

Bahor kelishi bilan Bosfor sohili pushti, nilufar va binafsha rangdagi qizil kurtakli gullar bilan jonlanadi. Beykozdan Uskudar va Kuzgunjukgacha, tarixiy yarim oroldan Beshiktosh, Kurucheshme, Yeniko‘y va Rumeli Hisarigacha cho‘zilgan bu rang-barang kamalak Istanbulning dengiz bo‘yidagi turar-joylarining chiroyiga chiroy qo‘shadi.